NOT: SINAV KAĞIDININ ÖZGÜN HALİ VE CEVAP ANAHTARI EN ALTTAKİ EK DOSYADADIR (11da21cevapanahtari.pdf)
LİSE-3 DİL VE ANLATIM YAZILI SORULARI
1. Makale ile deneme arasındaki farklardan ikisini yazınız. (10P)
2. Verilen boşlukları uygun şekilde doldurunuz. (10P)
Türk edebiyatında yazılan ilk makale ................’nin yazdığı ........................................................’dir
Dünya edebiyatında deneme denince akla Fransız yazar ........................... gelir.
Haber yazılarında dil ............................... işlevde kullanılır.
Edebiyatımızda deneme türünün ustası .......................................’tır.
“Şehir Mektupları”, .................................’in fıkra türünde yazdığı bir eserdir.
.
3. Orhan zamanından kalma bir duvar
Onunla bir yaşta ihtiyar çınar
Eliyor dört yana sakin bir günü
Bir rüyadan arta kalmanın hüznü
İçinde gülüyor bana derinden
Yüzlerce çeşmenin serinliğinden
Sen petekte bir gömeç bal gibisin
Renksin yazdan kıştan, tazeliksin bahardan
Ellerin var beyaz güller gibi küçücük
Mutlak kalbin tomurcuklardan pembe
Sanki yeşil yaylalardır gözlerin
Alnımda ter ve kuvvetsin işimde
Verilen dizelerdeki ses olaylarını bulunuz. (10P)
4. Verilen ifadeleri doğru-yanlış durumlarına göre işaretleyiniz. (10P)
“Müzisyen” kelimesi küçük ünlü uyumuna uyar. ( )
Bu olayı unutmuştum." cümlesinde ünsüz sertleş-mesine örnek vardır. ( )
"Ağır ağır çıkacaksın bu merdivenlerden" cümle-sinde ulama yoktur. ( )
"Dünya, düşman, fedakâr" sözcükleri büyük ünlü uyumuna aykırı sözcüklerdir. ( )
Fıkralar öznel yazılardır. ( )
5. Ölürsem yazıktır sana kanmadan
Kollarım boynuna halkalanmadan
Bir günüm geçmiyor seni anmadan
Derdine katlandım hiç usanmadan
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
A) Ünsüz sertleşmesi
B) Ünlü düşmesi
C) Ünsüz yumuşaması
D) Ünlü daralması
E) Ünsüz düşmesi
6. Aşağıdaki açıklamalardan hangisi ayraç içinde verilen kavramla uyuşmamaktadır?
A) Gazetelerin birinci sayfasındaki logonun üzerinde kullanılan haber başlığıdır (Sürmanşet)
B) Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan haber başlığına denir. (Manşet)
C) Başka bir kaynaktan elde edilen yazının gazetede aynen yayımlanmasıdır. (Asparagas)
D) Gazetede çıkan bir haberin doğru olmadığını bil-dirmek üzere o haberden zarar gören kişi veya ku-rumun gazeteye gönderdiği yalanlama metnine denir. (Tekzip yazısı)
E) Geniş bir kitleyi yakından ilgilendiren, etkileyen, heyecan veren çarpıcı haberdir. (Sansasyonel ha-ber)
7. Habercilikte geçerli olan "Haberi doğru al, önce-likle ver." ilkesinde, aşağıdakilerin hangisinde veri-lenler vurgulanmıştır?
A) Gerçeklik - hızlılık B) İlginçlik - gerçeklik
C) Önemlilik - hızlılık D) Anlamlılık - ilginçlik
E) Önemlilik - anlamlılık
8. Katırcılar, kurulan yer sofralarının başına çökmüş,
I II
karınlarını doyurmakla meşguldürler. Don Kişot'u
III
görünce yemeği bırakıp onu seyretmeye başlarlar.
IV V
Numaralanmış sözcüklerin hangisinde, diğerlerin-den farklı bir ses olayı vardır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
9. Selam sonsuzluğun aydınlık bahçesinden
Selam, senelerce, senelerce evvele
Hatırası kalbe ışıklarla dökülen
En sevgiliye, en iyiye, en güzele
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangileri vardır?
A) Ünlü düşmesi - ünsüz sertleşmesi
B) Ünsüz sertleşmesi - kaynaştırma
C) Kaynaştırma - ünsüz yumuşaması
D) Ünsüz yumuşaması - ünlü daralması
E) Ünlü daralması - ünsüz düşmesi
10. Aşağıdakilerin hangisi haber yazılarında olması gereken anlatım niteliklerinden biri değildir?
A) Açıklık B) Yalınlık C) Duruluk
D) Özgünlük E) Akıcılık
11. Haberin tanımı göreceli bir kavram olduğundan tanımından çok, hangi olayın haber olduğu önem ka-zanmaktadır. Kuşkusuz her olay haber değildir. Bir olayın haber olabilmesi için bazı özellikleri taşıması gerekmektedir. Ünlü gazeteci Lord Notecliffe'nin sık sık yinelenen haber ölçütüne göre "Bir köpek, adamı ısırırsa bu olay haber değildir ancak bir adam, bir köpeği ısırırsa bu bir haberdir."
Bu parçada haberin hangi özelliği vurgulanmıştır?
A) Güncel olması B) İlginç olması
C) Anlaşılır olması D) Doğru olması
E) Tutarlı olması
12. Gazetelerde herhangi bir olayı, bir görüş ya da
I
düşünceye bağlanarak ciddi ya da eğlenceli, kısa yazı
II III
biçiminde konu edinen türe fıkra denir. Divan
IV
edebiyatında ruzname denilen bu türde Ahmet Rasim,
V
Yusuf Ziya Ortaç, Haldun Taner... ürün vermişlerdir.
Numaralanmış altı çizili bölümlerden hangisinde bir bilgi yanlışlığı yapılmıştır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
13. Arabasını başka arabaların çıkmasını engelleyecek biçimde park eden birinin, zamanında kalkmayan uça-ğa kızmaya ne hakkı vardır?
Tıpkı dolmuşa binerken bencil kurnazlığını bir yaşam başarısı sanan hoyrat bir pabuç bıyıklının, iş bulmak için başvurduğu kapılarda suratına bile bakılmadığı zaman kırılmaya hakkı olmadığı gibi...
Ve unutmamak gerekir ki kadının dış yaşamda yerini alamadığı toplumlar, hoşgörüden uzak, katı toplumlar-dır. (...) Kadın uygarlık demektir. Ondan kopuk kaldık-ça da kara kalabalıkların görüntüsü, ürkütücü bir se-vimsizlikle ışıksızlığa kayar.
Bu metin için hangisi söylenemez?
A) İnsanların, toplumsal ilişkilerindeki tutarsızlıklara dikkat çekilmektedir.
B) Eğitici yönü vardır.
C) "Kara kalabalık" tamlama grubuyla eğitimsiz, kent-te yaşamanın kurallarını bilmeyen insanlar anlatıl-mak istenmiştir.
D) "Bencil kurnazlık" ifadesiyle, her koşulda kendini kurtaracak başarılı, insani değerleri yüksek kişiler kastedilmektedir.
E) Kadının, toplumsal gelişmedeki önemi vurgulan-maktadır.
14. Yol boyunca düşünüyorum: Yirmi beş senedir İs-tanbul'dayım. Eğer devletin ressamlar için tertiplediği yurt gezileri de olmasaydı Pendik'ten öteye geçemeye-cektik. Hadi benim memleket dolaşmaya gücüm yet-mez. Fakat niçin gücü yetenler Pendik'ten ileri gide-mez, soluğu derhal Avrupa'da alır. Memleketimizin kaç karış olduğunu bilmezken Avrupa'yı boylayanlara kız-mıyorum. Çünkü seyahat etme arzusu yerli malı değil-dir. Birçok arzumuz gibi Batı'dan gelmedir.
Bu metne göre, yazarın eleştirdiği zihniyet aşağı-dakilerden hangisidir?
A) Batı'ya hayranlık duyan
B) Batı'yı örnek alan
C) İmkânları olduğu halde memleketini görme gereğini duymayan
D) Gezmek için Avrupa'ya giden
E) Anadolu'yu gezmek için devlet desteği bekleyen
15. Aşağıdaki parçaların hangisinde denemeye özgü özellikler yoktur?
A) "Şiir gibi futbol oynamak.." sözünü severim. Daha doğrusu, bir nesnenin, bir durumun şiire benzetile-rek ifade ediliyor olması keyiflendirir beni. Memle-ket evlatlarının şiiri bir güzellik ölçütü kabul etmeleri ve onu, aşınmamış, pörsümemiş bir güzel olarak zihinlerinin seçkin bir köşesinde saklamaları çok hoş.
B) Türkü dinlerken kendimi dünyanın en özgür ve en cesur adamı sayıyorum. Bir türküye tutunup mem-leketi baştan başa dolaşmak ve o türkülerin do-kunduğu insanlarla kol kola yürümek istiyorum. Sazlar vurdukça sınırsız ve bitimsiz sevebileceğime inancım artıyor.
C) Türkçede, cümlenin kurucu öğelerinden olan yük-lem, genellikle sonda bulunur. Yüklem olmanın ko-şulları, eylemler için eylem çekimine girmek, ad değerinde birimler için de ek eylem ya da bildirme ekleriyle yüklem çekimine girmektir.
D) Özeleştiri, kişinin çıktığı her merdiven basamağın-da, dönüp bir ardına bakmasıdır. Bir önceki basa-makta bıraktığı fotoğrafını; işleri, hâlleri, sözleri, duyguları şöyle bir ölçüp tartması... Sonra, açık yüreklilikle hatalarını, noksanlarını kendi yüzüne vurması.
E) Umberto Eco, "Kitaplardan Kurtulabileceğinizi Sanmayın"da J. C. Carrière ile söyleşirken, "Kitap tıpkı kaşık, çekiç, tekerlek veya makas gibidir." di-yordu, "Bir kere icat ettikten sonra daha iyisini ya-pamazsınız. Bir kaşıktan daha iyi olacak bir kaşık yapamazsınız." der. Dergiler de böyledir, daha iyisi icat edilemez.
16. Dalgalar, Dünya üzerindeki toprak ve suların farklı ısınması sonucu oluşan rüzgârların deniz yüzeyinde esmesi ile meydana gelir. Deniz dalgalarındaki güç, dalga yüksekliği, dalga hareketi, dalga boyu ve su yoğunluğu ile belirlenir. Dalga yüksekliği ise rüzgâr hızı, rüzgârın esme zamanı, esen rüzgârın suya olan mesafesi ve su derinliğine bağlıdır. Genellikle büyük dalgalardan daha çok enerji elde edilir.
Deniz dalgalarından enerji elde edilmesi konusunda ilk çalışmayı 1892 yılında A. W. Stahl yapmıştır. Günü-müzde dünyanın değişik merkezlerinde bu konuda araştırmalar yapılıp prototipler geliştiriliyor.
I. Kanıtlayıcı anlatıma başvurulmuştur.
II. Bilimsel bir yazıdır.
III. Tanım yapılmıştır.
IV. Bilgi vermek amacıyla yazılmıştır.
V. Konu, dalga enerjisidir.
Yukarıdaki parçayla ilgili olarak numaralanmış yar-gılardan hangileri yanlıştır?
A) I ve III. B) II ve IV. C) III ve V.
D) I ve II. E) IV ve V.
11. Sınıf Dil ve Anlatım 2. dönem ilk yazılı soruları burada bitti. Cevaplar alttaki ektedir.
NOT: SINAV KAĞIDININ ÖZGÜN HALİ VE CEVAP ANAHTARI EN ALTTAKİ EK DOSYADADIR (11da21cevapanahtari)
11. Sınıf Dil ve Anlatım 2. dönem ilk yazılı soruları, LİSE-3 DİL VE ANLATIM YAZILI SORULARI" verildi...