Dil ve Anlatım

Dil ve Anlatım

Dil ve Anlatım

8. Sınıf SBS Türkçe Yazılı Soruları ve Cevap Anahtarı-Yeni/3

SORULAR (Cevap anahtarı en alttadır)

1. Aşağıdaki altı çizili sözcüklerden hangisi gerçek anlamıyla kullanılmamıştır?

A) Yıllarca akıttığı gözyaşları sonunda dindi.

B) Şiddetli esen rüzgâr yüzüme çarpıyordu.

C) Bahçedeki çiçekler bir bir soldu.

D) Başkan, fakir aileleri maddî yönden destekliyor.

2. Aşağıdakilerden hangisinde "kalmak" sözcüğü "herhangi bir kimseden geriye kalmış olan" anla¬mında kullanılmıştır?

A) Sızlatır bazı saatler dayanılmaz bir acı Kökü toprakta kalıp kendi kesilmiş ağacı

B) Sabahta, seherde yoldaş olalım Bugün de burada kal benim için.

C) Ondan kalan boynu bükük ve sefil; Bahçeye diktiği üç beş karanfil...

D) Vatanım gözüme görünür hayâl Gurbet ellerde kaldım ağlarım.

Edebi Terimler Sözlüğü

Türkçe ve Edebiyat Dersleri Terimler Sözlüğü



TÜRKÇE DERSİNDE ANLAŞILAMAYAN BAZI TERİMLER

Ve işte o terimlerin anlamları:

A
Abartma (Mübalağa) : Bir durumu olduğundan çok ya da az göstermektir. Örnek :

Bütün gün çalışmaktan iğne ipliğe döndü.

Alem sele gitti gözüm yaşından

Sana dar gelmeyecek makberi kimler kazsın?

Gömelim gel seni tarihe desem sığmazsın.

Açık Oturum : Geniş halk kitlelerini ilgilendiren konuların, yine bu kitlelere o sahanın uzmanı kişilerce bir toplantı salonunda anlatıldığı etkinliklerdir.

Geniş bir salon seçip seyirci toplanır, önceden belirlenen konu bu seyircilere sahanın uzmanı, tanınmış kişilerce anlatılır.

AD : Varlıkların ve kavramların dilde var olan karşılığına, sözcük türü yönünden ad denir.
Ad Aktarması (Mürsel Mecaz) : Bir sözü benzetme amacı gütmeden bir başka söz yerine kullanmaktır.

Sözcükte Yapı ve Ekler Konu Anlatımı

Türkçe'de Yapı Bilgisi, Kelimelerin (sözcüklerin) Yapısı ve Ekler

SÖZCÜKTE YAPI VE EKLER
(BİÇİM BİLGİSİ)


Bu konuyu daha iyi anlatabilmek açısından Türkçe'nin dil özelliklerini ve diller arasındaki yerini iyi anlamak lazımdır.

I-DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI VE TÜRKÇENİN
DÜNYA DİLLERİ ARASINDAKİ YERİ


1-Yapısı Bakımından Diller

a-Tek Heceli Diller (Yalınlayan Diller)

Bu grupta yer alan dillerin en belirgin özelliği tek
heceden oluşan sözcüklere dayanması, sözcüklerin ek
almaması ve çekime girmemesidir.

Cümle içinde yer değiştirerek ve başka sözcüklerle yan yana
gelerek anlam farkı oluşturulur.

Bu dillerde anlam özellikle vurgu ve tonlamalarla sağlanır.

Çince, Tibetçe ve Endonezya dilleri bu gruba girer.

b-Çekimli Diller (Bükümlü Diller)

Bu dillerin en belirgin özelliği, sözcük kökünün
değişebilmesidir.

8. Sınıf Türkçe TEOG Yazılısına Hazırlık Sınavı-4 Yeni

TÜRKÇE SBS YAZILI SORULARI VE CEVAPLARI

ÖNCE SORULAR


1. "Doğru" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangisinde "gerçeğe uygun bulma ve onaylama" anlamında kullanılmıştır?

A) İşin doğrusunu öğrenince ne yapacağını şaşırmış.
B) "Her gönülde bir aslan yatar." derler, doğrudur.
C) Sabaha doğru bir yağmur başladı ansızın.
D) Bilirsin, doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar.

2. 1. Tam ve doğru söyleyememek

2. Bir şeyi iyice ve eksiksiz olarak öğrenmek

3. Kendini tutup söyleyeceği sözü söylememek

4. Ağızda bulunan bir şeyi boğazdan geçirmek

"Yutmak" sözcüğü aşağıdaki cümlelerin hangi-sinde yukarıdaki anlamlarından biriyle kullanılmamıştır?

A) Kitabı, üç saatte okuyup yuttuğunu öğrendim.
B) Ona çok kızdım; ama susup söyleyeceklerimi yuttum.

9. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soruları ve Cavapları-Yeni

SORULAR

Yaşı benden büyüktü. Yaş elbisesini sobanın üstüne astı. Eşyaları taşıyan gençler çok güçlü, çok kuvvetli gençlerdi. Bayramda eşimizi, dostumuzu ziyaret ettik. Ağlarım hatıra geldikçe gülüştüklerimiz.

1-) Yukarıdaki metinde geçen aşağıdaki kelimelere örnekler bulunuz.(4x4p)


Eş Anlamlı Kelime


Eş sesli Kelime


Zıt Anlamlı Kelime


Yakın Anlamlı


2-) Aşağıda verilen cümlelerdeki boşluklara uygun şekilde yerleştiriniz. ( 4x3p)


“Denizde çok dalga vardı” cümlesindeki dalga kelimesi zamanla fizikteki dalga terimini karşılar duruma gelmiştir. Kısa dalga, orta dalga Bu olaya ………………………. denir.


“Kurtlar iki davarı telef etmiş” cümlesindeki davar kelimesi eskiden her türlü mal, varlık anlamındayken zamanla koyun ve keçiyi karşılar hale gelmesine ………………………denir.

TÜRKÇE'DE ANLATIM BOZUKLUKLARI

ANLATIM BOZUKLUKLARININ TÜRLERİ:

Anlatım bozukluklarının türlerini şöyle gruplandırabiliriz:

1. Gereksiz Sözcük Kullanılması:

İyi bir cümlede yeterli sayıda sözcük kullanılır. Başka bir
deyişle gereksiz sözcüklere yer verilmez. Çünkü, gereksiz
sözcük kullanımı cümlenin duruluğunu bozar ve anlatım
bozukluğu yaratır.

Bir cümlede gereksiz sözcük bulunduğunu anlamak için,
sözcük cümleden çıkarılır. Bu durumda cümlenin anlam ve
anlatımında bir bozulma oluyorsa o sözcük gerekli,
anlatımında bozulma olmuyorsa ise gereksizdir.

Mecburen karakola gitmek zorunda kaldım.
Araba şu anda yola çıkmak üzere.
Gitmeden önce bir daha ara.

2. Gereksiz Yardımcı Eylem Kullanımı:

“Etmek, olmak,eylemek, kılmak” gibi yardımcı eylemlerin görevi;
kendisinden önce gelen isim soylu sözcüğü yüklemleştirmek,

Konuşma Dili ve Yazı Dili Arasındaki Farklar Nelerdir?

Türkçe'de Konuşma Dili ve Yazı Dili



KONUŞMA DİLİ VE YAZI DİLİ :

Kelime dağarcığı yazı diline göre sınırlı olan ve günlük
hayatta kullanılan doğal dile konuşma dili denir.

Bir ülkede resmi dil olarak kabul edilen ve her alanda aynı kurallarla kullanılan dile yazı dili denir.

Konuşma Dili ve Yazı Dili Arasındaki Farklar :

a) Bir ülkede bir yazı dili varken birden fazla konuşma dili
vardır.

b) Konuşma dili doğaldır yazı dili yapma bir dildir.

c) Yazı dilinde kurallar varken konuşma dilinde yoktur.

d) Yazı dilinin kullanım sahası konuşma diline göre daha
geniştir.

e) Konuşma dili günlük hayatta farklılık gösterirken yazı dili
göstermez.

ARGO: Bir dil içinde belli bir grubun sözcüklere yeni anlamlar
vererek kullanmasıyla oluşan konuşma şekline denir.

* Bu sözcükler ancak bu grup içinde kullanılır ve bu gruba

5. Sınıf Türkçe 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları- Yeni

20..-20.. EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI .......... ORTAOKULU 5.SINIF TÜRKÇE DERSİ I.DÖNEM II.YAZILI SORULARI
………………………….

Hoca bir gün kasabaya alışverişe gidiyormuş. Çocuklar etrafını sarıp:

¬—Hocam bana şeker al, bana bebek al, diye bağrışırken çocuğun biri, elindeki parayı hocaya uzatarak:

—Bununla bana düdük al hocam, demiş.

Hoca da eşeğine “dehh!” diyerek kasabanın yolunu tutmuş.
Akşam hoca köye dönmüş, çocuklar bağrışarak:

—Nerede benim şekerim, hani benim bebeğim? diye soru yağmuruna tutmuşlar.
Hoca heybesinden güzel bir düdük çıkarıp parayı veren çocuğa uzatırken ötekilere dönüp gülerek:

—Eee ne yaparsınız çocuklar, parayı veren düdüğü çalar, demiş.

(1., 2., 3. ve 4. soruları yukarıdaki metne göre cevaplayınız.)

PARAGRAFTA DÜŞÜNCEYİ GELİŞTİRME YOLLARI

Paragrafı analamak ve paragraf sorularını çözmek çoğunlukla zor gelir bize.

Bu yüzden paragrafı anlayabilmek için düşünceyi geliştirme yollarını öğrenelim:

1.Karşılaştırma:İki kavram, varlık veya olayın benzer ya da
farklı yönleriyle ortaya konmasıdır.Genellikle“oysa,ise,daha,
en” gibi ifadeler kullanılır.


2.Tanımlama:Bir kavramın veya varlığın ne olduğunu
bildiren cümlelerdir.

“Bu nedir?” sorusuna cevap verir ve genellikle “…dir, … denir” gibi ifadeler bulunur.

3.Benzetme:

Kavramları ya da varlıkları benzer, ortak yönleriyle anlatmaktır.

4.Örneklendirme:
Bir düşünceyi inandırıcı kılmak için örneklere başvurmaktır.

Soyut haldeki düşüncenin somut hale getirilmesi ve anlatımı görünür ve anlaşılır kılmak için bu yola başvurulur.O konuyla ilgili kitap, yazar ismi olan çeşitli
örnekler verilir.

5.Tanık Gösterme:

Türkçe'de Ünsüzlerin Sınıflandırılması

ÜNSÜZLERİN SINIFLANDIRILMASI:

Ünsüzler ağız boşluğundaki boğumlandığı yere (çıkak), sürekli söylenip söylenemediğine ve yumuşak (ötümlü) ve sert (ötümsüz) oluşlarına göre sınıflandırılır.

a. Boğumlanmalarına (çıkak) göre:

* Dudak ünsüzleri: Dudakların birbirine dokunmasıyla çıkar:

b, m, p


* Diş-dudak ünsüzleri: Üst dişlerin alt dudağa dokunmasıyla çıkar: f, v

* Diş ünsüzleri: Dil ucunun üst dişlere yaklaşmasıyla veya
dokunmasıyla çıkar. c, ç, d, j, l, n, r, s, ş, t, z

* Damak ünsüzleri: Dilin orta kısmının ön damağa ya da dil
kökünün art damağa yaklaşmasıyla çıkar. g, ğ, k, y

* Gırtlak ünsüzleri: Bu ses, ciğerlerden gelen havanın ses
tellerine çarpmasından ve ağızda hiç bir engele uğramadan
çıkmasıyla oluşur. Türkçede gırtlak ünsüzü olarak sadece h
sesi vardır.

"Ek Fiil" Konu Anlatımı

EK FİİL:İsimlere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan eklere Ekfiil denir.

Konuyu anlamak için öncelikle fiil ve isim nedir bunu ayrıştırmalıyız.

Fiil: Bir iş, oluş, hareket veya meydana gelme ve değişim bildiren kelimlerdir.

İsim ise, varlıkları tanımakta kullandığımız ve kesinlikle hareket yada iş bildirmeyen sözcüklerdir.

Fiil isim ayrımını bu şekilde yaptıktan sonra, Ek Fiili anlatabiliriz...

"Ek Fiil" Konu Anlatımı

Tanım: İsimlere gelerek onların yüklem olmasını sağlayan eklere Ekfiil denir.

Yani artık kelime bir iş belirtir hale gelmiş olmaktadır.



EK FİİLİN GENİŞ ZAMANI:

Ek fiilin geniş zamanında şahıs ekleri kullanılır. Sadece O ve Onlar Şahıs zamirlerinde -dır eki kullanılır.


1. Ek Fiil Geniş Zaman Olumlu:

Buraların havası temizdir.

Benim babam askerdir.

Ben bugün yorgun ve hastayım.

10. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları-Test

Sorular: (Cevaplar altta sorulardan sonra verilmiştir)

1) Aşağıdaki cümlelerin hangisinde diğerlerinden farklı bir nedenden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır?

A) Rüştü, iyi bir kaleci; ancak fazla topla oynuyor.

B) Eğer sütü çok dışarıda bırakırsanız, süt bozulur.

C) Bu işe binlerce üniversiteli genç müracaat etmiş.

D) Öğrencinin yazılı olduğu sınıf uygunsa, tabi ki başarısı daha da artacaktır.

E) Bugün on kez börek satan kantine gitti.

İçinde gereksiz sözcük bulunmayan cümlelere “duru” cümle denir.

2) Aşağıdakilerden hangisi duru bir cümledir?

A) Yıllardır buraya gelmediği için ve onu görmediğim için çok özledim.

B) Şu da bir gerçek ki, bu ani başarıyı pek kaldıracak durumda değil.

C) Bu plastikten yapılmış olan oyuncaklar çocukların çok ilgisini çekiyor.

11. SINIFLAR DİL VE ANLATIM DERSİ I. DÖNEM II. YAZILI SORULARI

SORULAR

1)

I. Açıklayıcı anlatım II. Öyküleyici anlatım III. Epik anlatım IV. Tartışmacı anlatım

Öğretici metinlerde yukarıdaki anlatım türlerinden hangileri ağırlıklı olarak kullanılır?(5 p.)

2. Aşağıdaki anlatım bozukluğu olan cümleleri doğru bir şekilde altına yazınız. ( 15 p.)

*Bugün şirkette başarıyla çalışan elemanlara törenle plaket verildi.
…………………………………………………………………………………………………………

*Eğitime küçük yaşlarda başlanılırsa sağlam bir temele oturtulabilir.
…………………………………………………………………………………………………………

*Bu başarı, benim, ailemin ve öğretmenlerimin ortak çabalarıyla kazanılmıştır.
…………………………………………………………………………………………………………

*Toplumda bu tür olayların fazla olması bireylerin eğitim düzeyinin azlığından kaynaklanıyor.
…………………………………………………………………………………………………………

12. Sınıf Dil ve Anlatım 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları

DİL VE ANLATIM DERSİ 12.SINIFLAR I.DÖNEM I.YAZILI SINAVI

SORULAR:

A) Aşağıdaki cümleleri “doğru-yanlış” (D/Y) olarak değerlendiriniz.

1) ( ) Masallarda yer ve zaman belirlidir.
2) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.
3) ( ) Sanat metinlerinde ileti doğrudan verilir.
4) ( ) Öğretici metinlerde dil göndergesel işlevde kullanılır.
5) ( ) Fabllar, masallardan sonunda bir ahlak dersi vermesi yönüyle ayrılır.
6) ( ) Fabl türünün ilk örneklerini Yunan edebiyatında Aristophanes vermiştir.
7) ( ) Olay örgüsü masalın yapısını oluşturan temel unsurdur.
8) ( ) Belirli davranışlar sergileyen, zihniyeti ve çevreyi temsil eden benzerleri diğer eserlerde de bulunan kalıplaşmış kahramanlara tip karakter denir.
9) ( ) Masallar öğreticiliği amaçlayan yazı türüdür.

9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Soruları (Cevaplı)

EDEBİYAT YAZILI SORU VE ÇÖZÜMLERİ

9. Sınıf Edebiyat 1. Dönem 2. Yazılı Soru ve Cevapları-Güncel



Bursa’da Zaman

“İsterdim bu eski yerde seninle
Baş başa uyumak son uykumuzu,
Bu hayâl içinde… Ve ufkumuzu
Çepçevre kaplasın bu ziya, bu renk,
Havayı dolduran uhrevî âhenk.
Bir ilâh uykusu olur elbette
Ölüm bu tılsımlı ebediyette,
Belki de rüyası büyük cetlerin,
Beyaz bahçesinde su seslerinin.

Ahmet Hamdi Tanpınar.

S.1. Bursa’da Zaman şiirinin nazım şekli nedir? (5 PUAN)

S.2. Bursa’da Zaman şiirinin konusu ve teması nedir? (10 PUAN)

S.3. Bursa’da Zaman şiirinde geçen “son uykumuzu” ve “rüya” sözcükleriyle şair ne anlatmak istemiştir? (5 PUAN)

S.4. Bursa’da Zaman şiirinde geçen gerçeklik unsurları nelerdir? Gösteriniz. (10 PUAN)

S.5. “Dağlar şarkı söyler gökyüzüne akşamları